صورت معاملات فصلی

تاریخچه صورت معاملات فصلی در ایران

صورت معامله های فصلی در ایران با نام مالیات فصلی نیز شناخته می‌شود. ارسال  مالیات های فصلی نخستین بار سال ۱۳۷۳ در قانون وصول درامد های دولت بیان گردید. در این طرح، دولت برای این که بتواند درامد مالیاتی خود را پیش بینی کند افرادی که ملزم به دریافت کارت اقتصادی بودند را موظف کرد تا صورت حساب های خود را در دوره های فصلی ارائه کنند و شماره اقتصادی خریدار و فروشنده را نیز درج نمایند.

سال ۱۳۸۰ این دستورالعمل به تصویب رسید و در سال ۱۳۹۱ به اجرا درآمد.

صورت معاملات فصلی چیست؟

برای پاسخ دقیق به این سوال که صورت معاملات فصلی چیست، بهتر است اول از همه به ماده ۱۶۹ مالیات های مستقیم توجه کنیم که نکات اصلی گزارشات فصلی در آن ذکر شده اند:

• تمام سازمان ها و شرکت های خصوصی که کار خرید و فروش انجام می‌ دهند، باید صورت آن را حداکثر تا یک ماه بعد از انجام معامله به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. ارسال صورت مالیاتی می تواند به صورت الکترونیکی، کاغذی و یا در قالب سی دی باشد. آن چه که واقعا اهمیت دارد، ارسال مدارک در موعد مقرر شده است که در صورت عدم ارسال به موقع، مشمول جریمه ارسال مدارک با تاخیر خواهید شد.
• در بخشی از ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم گفته شده که لازم نیست معامله های کوچک تری که میزان آن ها تا ۱۰ درصد حد نصاب مقرر شده باشد، به صورت ماهانه ارسال شوند و مؤدیان مالیاتی می توانند لیست و فهرست آن ها را در بازه زمانی فصلی (هر سه ماه یک بار) ارسال نمایند.
• مؤدیان مالیاتی که صورت معاملات خود را به شکل فصلی ارسال می کنند، باید کارت اقتصادی دریافت کنند و مدارک خود را همراه با کد اقتصادی به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند تا پذیرش شود. در غیر این صورت، مدارک ارسال شده توسط مؤدی از طرف سازمان امور مالیاتی مورد پذیرش قرار نخواهند گرفت.

خواندن مقاله اصطلاحات حسابداری نیز می تواند به شماکمک کند.

مشمولین ارسال گزارشات فصلی

طبق تبصره ۳ ماده ۱۶۹ ق.م.م که به گزارشات معاملات فصلی اختصاص دارد، سه دسته از مشاغل می بایست به صورت فصلی گزارشات معاملات خود را ارسال نمایند که این سه دسته شامل گروه های زیر می باشند:

• اشخاص حقوقی ( شرکت ها )
• اشخاص حقیقی ( مشاغل ) گروه اول
• صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده

معافیت در ارسال فهرست معاملات فصلی

برخی مشاغل جهت ارسال گزارشات فصلی طبق ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم دارای معافیت هایی می باشند. این معافیت ها شامل موارد زیر می باشد:

• فروش کالا و خدمات به مصرف کننده نهایی
• معامله با مشمولین ماده ۸۱ ( شاغلین حوزه های کشاورزی، دام پروری، دام داری، پرورش ماهی و زنبور عسل و … )
• معامله با اشخاص حقیقی با مبلغ تا ۵ درصد حد نصاب « معامله های کوچک موضوع قانون برگزاری مناقصه ها » ( این مبلغ در سال ۹۸، شانزده میلیون و چهارصد هزار ریال بوده است. )‌
• خرید از فروشندگانی که ملزم به ثبت نام در نظام مالیاتی نیستند. ( ارگان ها و نهاد های دولتی )

به جز این موارد، برای معامله های مؤدیان زیر نیز معافیت‌هایی ذکر شده است:

• خرید و فروش و سود و کارمزد اوراق بهادار
• خرید و فروش سهام الشکره و حق تقدم سهام یا سهام الشرکه
• سود و کارمزد جریمه های بانک ها، صندوق تعاون، صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، موسسه های اعتباری غیر بانکی مجاز و صندوق های قرض الحسنه
• حق عضویت اعضا مجامع حرفه ای، احزاب و انجمن ها و تشکل های غیر دولتی دارای مجوز از مراجع ذی صلاح
• کمک ها، جوایز و هدیه های بلاعوض
• مبالغی که با عنوان جرائم و خسارات، انواع عوارض و مالیات ( به جز مالیات و عوارض مالیات بر ارزش افزوده )، حق ثبت، حق تمبر، حقوق گمرکی و مواردی مانند این ها به دستگاه های اجرائی پرداخت می گردد.
• وجود پرداختی بابت حق شارژ و نگهداری ساختمان محل فعالیت و آبونمان های پرداختی

نحوه گزارش قراردادها در معاملات فصلی

در صورتی که کارفرما یا پیمکان کار باشید، نحوه گزارش قرارداد ها در معامله های فصلی، به دو دسته تقسیم می گردد:

اگر کارفرما، فروشنده و یا به طور کلی دریافت کننده خدمات باشید:

• زمان عقد قرارداد باید اطلاعات قرارداد را ارسال کنید و لازم نیست اطلاعات را در قسمت خرید درج کنید و فقط مبلغ پرداخت شده ارسال می گردد.
• زمان دریافت کردن فاکتور از پیمان کار یا فروشنده، در قسمت مربوط به خرید اعلام می شود و در کادری که به نوع کالا و خدمات اختصاص داده شده است شماره قرارداد را ذکر می کنید.

اگر پیمان کار و ارائه دهنده خدمات باشید:

• هیچ تکلیفی درباره ارسال اطلاعات هنگام عقد قرارداد ندارید.
• در قسمت نوع کالا و خدمات می بایست صورت وضعیت های تایید شده، فاکتور های خرید و دریافت خدمات را همراه با شماره قرارداد در هنگام صدور فاکتور ذکر نمایید.

تفاوت تجمیعی و تجمعی در ارسال معاملات فصلی

ارسال معمالات فصلی تجمعی، به معنی ارسال اطلاعاتی که همه با هم و بدون در نظر گرفتن طرف مقابل و کالا و خدمات، ارسال می گردند، می‌باشد. از آنجایی که این اقلام ارزش استفاده در رسیدگی مالیاتی را دارا نیستند، به شکل تجمعی ارسال می گردند.

در طرف دیگر ارسال معمالات فصلی تجمیعی، به معنی ارسال اطلاعات مخصوص افرادی است که مکلف به ثبت نام می باشند و در طول دوره با آن ها معامله های داشته ایم.

فهرست حد نصاب معاملات کوچک از سال ۱۳۹۱ تا سال ۱۳۹۸

سال ۱۳۹۱: مبلغ۶,۷۰۰,۰۰۰ ریال معادل ششصد و هفتاد هزار تومان / ۱۰ درصد نصاب معاملات کوچک / شماره ابلاغ بخشنامه(۳۹۵۴/۲۰۰) مورخ (۰۷/۰۳/۱۳۹۲)

 سال ۱۳۹۲: مبلغ۸,۸۰۰,۰۰۰ ریال معادل هشتصد و هشتاد هزار تومان / ۱۰ درصد نصاب معاملات کوچک / شماره ابلاغ بخشنامه(۷۱۵۱/۲۰۰) مورخ (۲۲/۰۴/۱۳۹۲)

سال ۱۳۹۳: مبلغ۱۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال معادل یک میلیون و دویست هزار تومان / ۱۰ درصد نصاب معاملات کوچک / شماره ابلاغ بخشنامه(۵۰۹/۹۳/۲۰۰) مورخ (۲۶/۰۳/۱۳۹۳)

سال ۱۳۹۴: مبلغ۱۳,۹۰۰,۰۰۰ ریال معادل یک میلیون و سیصد و نود هزار تومان / ۱۰ درصد نصاب معاملات کوچک / شماره ابلاغ بخشنامه(۵۰۴/۶۴/۲۰۰) مورخ (۰۵/۰۳/۱۳۹۴)

سال ۱۳۹۵: مبلغ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال معادل دو میلیون تومان / ۱۰ درصد نصاب معاملات کوچک / شماره ابلاغ بخشنامه(۳۷/۹۵/۲۰۰) مورخ (۲۵/۰۵/۱۳۹۵)

سال ۱۳۹۶: مبلغ۱۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال معادل یک میلیون و صد هزار تومان / ۵ درصد نصاب معاملات کوچک / شماره ابلاغ بخشنامه(۳۰/۹۶/۲۰۰) مورخ (۲۴/۰۲/۱۳۹۶)

سال ۱۳۹۷: مبلغ۱۲,۵۰۰,۰۰۰ ریال معادل یک میلیون و دویست و پنجاه هزار تومان / ۵ درصد نصاب معاملات کوچک / شماره ابلاغ بخشنامه(۳۸/۹۷/۲۰۰/ص) مورخ (۱۲/۰۳/۱۳۹۷)

سال ۱۳۹۸: مبلغ۱۶,۴۰۰,۰۰۰ ریال معادل یک میلیون و ششصد و چهل هزار تومان / ۵ درصد نصاب معاملات کوچک / شماره ابلاغ بخشنامه(۲۹/۹۸/۲۰۰/ص) مورخ (۰۳/۰۴/۱۳۹۸)

گزارش فصلی فروش به اشخاص حقیقی و خرید از اشخاص حقیقی

اگر یک شخص حقیقی، درباره فروش کالا و خدمات به شخص حقیقی مصرف کننده نهایی، موضوع ماده ۸۱ ق.م.م باشد، یا نیازی به ثبت نام در نظام مالیاتی نداشته باشد، نیازی به درج شماره اقتصادی خریدار در صورت حساب فروش نیست.

برای اشخاص حقیقی غیر مکلف به ثبت نام در نظام مالیاتی، در مورد خرید کالا و خدمات از اشخاص حقیقی موضوع ماده ۸۱ ق.م.م، نیازی به اخذ شماره ملی نیست واین افراد می توانند اطلاعات را به صورت تجمیعی ارسال کنند. این افراد در واقع اشخاص حقیقی غیرفعال اقتصادی هستند و یا اشخاص حقیقی فعال در بخش اقتصادی روستایی که مواردی مثل بافت فرش و گلیم و … را شامل می‌شود.

سامانه صورت معاملات فصلی

این سامانه، برای اشخاص حقوقی در نظر گرفته شده است و مطابق با ماده ۱۶۹ ق.م.م همه مؤدیان باید گزارشات فصلی خود را مطابق با دستورالعمل های آن ثبت کنند.

تمام اطلاعات خرید، فروش و قراردادهایی که باید به ازای آن ها مالیات پرداخت شود، باید در این سامانه ثبت گردند.

در صورتی که کار شما مرتبط با صادرات و واردات، حق العمل کاری گمرکی، مدیریت پیمان و به طور کلی جزو مشاغل مشمول ارسال صورت معاملات فصلی است، باید تا زمان مقرر شده آن ها را ارسال نمایید.

مهلت ارسال معاملات فصلی

حداکثر زمان نعیین شده برای ارسال صورت معاملات فصلی،۴۵ روز پس از تمام شدن هر فصل است. مثلا برای معاملات فصل پاییز، تا ۱۵ بهمن ماه همان سال فرصت دارید که صورت معاملات خود را در سامانه ثبت نمایید.

نحوه  ارسال گزارش فصلی پیمانکاران

ارسال گزارش فصلی پیمان کاران نیز می‌تواند آنلاین و یا آفلاین باشد. در مدل آنلاین، پس از ورود به صفحه خود در سایت امور مالیاتی، فرم نمایش داده شده را با توجه به اطلاعات تکمیل می کنید و پس از فشردن دکمه ثبت، فرایند ثبت رکورد پیمانکاری تمام می شود.

در مدل آفلاین، باید وارد جدول پیمانکاران در نرم افزار آفلاین صورت معاملات شوید و اطلاعات را درست مانند شیوه آنلاین وارد کرده و سپس ارسال کنید.

چه مواردی نباید در معاملات فصلی رد شود؟

همانطور که مشخص است، گزارشات فصلی، چهار بار در سال ارسال می شوند. اما در این صورت ها، ۱۳ مورد وجود دارد که نباید ثبت گردند:

• خرید و فروش اوراق بهادار
• خرید و فروش حق تقدم سهام
• سود و کارمزد بانک ها و موسسه های اعتباری غیر بانکی
• پرداخت حق عضویت مجامع
• پرداخت به تشکل های قانونی
• جوایز، هدایا و کمک
• پرداخت جریمه ها و خسارت ها و عوارض
• اجاره ملک ها
• فهرست ثمن معامله های تنظیم شده
• حقوق و دستمزد فصل سوم
• تمامی وجود پرداختی بابت حق شارژ ساختمان و آبونمان های پرداختی
• معامله نقل و انتقال ملک

نحوه ارسال گزارشات به سامانه معاملات فصلی ماده ۱۶۹

روش آنلاین ارسال اطلاعات فصلی برای افرادی است که مرحله پیش ثبت نام و اعتبار سنجی را گذرانده و کد کاربری و کلمه عبور دارند. بنابر این می‌تواندد بعد از ورود به صفحه خود در سامانه، هر یک از فرم ها را انتخاب نموده و اطلاعات خود را وارد نمایند.

اطلاعاتی که باید حتما وارد شوند، عبارتند از:

• ثبت گزارش خرید
• ثبت گزارش فروش
• ثبت اطلاعات پرداخت قرارداد ها
• ثبت گزارش دریافت قرارداد ها
• ثبت گزارش واردات
• ثبت گزارش صادرات
• ثبت گزارش حق العمل کاری و مدیریت پیمان
• ثبت گزارش اجاره
• ثبت گزارش پیش فروش

جریمه عدم ارسال گزارش فصلی

در صورتی که شما گزارشات فصلی یا کد اقتصادی خود را ارسال نکنید، از کد اقتصادی افراد دیگر استفاده کنید و یا کد اقتصادی خود را به شخص دیگری بدهید، مشمول جریمه برابر با ۱۰ درصد میزان معامله می‌شوید. در ضمن اگر مدارک خود را با تاخیر ارسال کنید باید جریمه یک درصدی از مبلغ معامله را پرداخت کنید.

تفاوت صورت معاملات فصلی با ارزش افزوده

بادی توجه داشته باشید که صورت معاملات فصلی در واقع با مالیات بر ارزش افزوده یکی نیست. گزارش معاملات فصلی فقط مربوط به ارائه فهرست معامله ها است و مالیات از آن به صورت مجزا دریافت نمی گردد. در واقع گزارش معاملات فصلی فقط راهی برای شفاف سازی معامله ها است؛ ولی مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات است که مشمولین آن باید صورت معاملات فصلی را نیز ارائه دهند.

بهترین راه تهیه صورت معاملات فصلی

ارسال گزارشات فصلی پیچیدگی های زیادی دارد و باید با دقت کامل انجام شود؛ چرا که مالیات شما بر اساس آن پرداخت خواهد شد.

برای تهیه صورت حساب های مالی، بهترین روش این است که این کار را به افراد خبره و متخصص بسپارید. کسی که با حساسیت ها و پیچیدگی های این کار آشنا باشد می‌ تواند آن را به بهترین شکل ممکن برای شما به انجام برساند و شرکت و کسب و کار شما را یاری کند.

سوالات متداول

جمع بندی:

در این مقاله خواندید که صورت معاملات فصلی چیست و چگونه می توان آن را تهیه و ارسال نمود. در صورتی که پس از مطالعه مقاله همچنان سوالی در این باره داشتید می توانید در قسمت نظرات مطرح نمایید.

امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. اگر به مطالعه این مطلب علاقه داشتید بهتر است مقاله سود انباشته را نیز مطالعه کنید.