در این مقاله قصد داریم خزانه داری را که یکی از زیر شاخه های حسابداری است، شرح دهیم و تعریف خزانه را بیان کنیم. اما خزانه یعنی چه؟ ابتدا در معنای لغوی، خزانه (Treasury) به مکانی می گویند که در واقع، محل جمع آوری و نقود دولتی، درآمدهای عمومی و اختصاصی و نیزدریافت و پرداخت های سازمان مربوطه می باشد. این واژه در دوران باستان به ساختمان هایی اطلاق می شد که جایگاه نگهداری نذورات برای خدایان بوده است. برای خزانه داری اغلب از بین حسابداران معتمد و حرفه ای انتخاب می کنند. لذا خزانه داری فعالیتی است که در آن سرمایه های نقدی یک سازمان نگهداری و سازماندهی می گردند. که این دسته از فعالیت ها در حوزه حسابداری قرار دارد. معمولا در نظر عموم مردم، معنی خزانه داری به مکانی اطلاق می شود که دارای فلزات گرانبها مثل طلا و الماس همچنین دارایی های مالی نگهداری می کنند. که این تصور تا حدی درست است.
پیشنهادمی کنیم پیش از مطالعه این مقاله مقاله های اصول حسابداری و حسابداری مالی را نیز مطالعه کنید.
اگر میخواهید حسابداری را از پایه شروع کنید و از این طریق کسب درآمد داشته باشید پیشنهاد میکنیم آموزش حسابداری از پایه آموزشگاه اریا تهران را از دست ندهید.
مطالبی که در این صفحه خواهید خواند:
خزانه دار کیست
نکته قابل توجه این است که خزانه داری از مشاغل حساس حسابداری به شمار می رود. لذا باید حتما از افراد معتمد استفاده شود. معمولا در اغلب کسب و کارها خزانه دار از بین حسابداران مورد اعتماد انتخاب می شوند. تمام عملیات های مالی کسب و کار باید در نرم افزار های حسابداری ثبت شوند. شغل خزانه دار از اهمیت زیادی برخوردار است. که ثبت و کنترل اسناد و دریافت و پرداخت وجوه نقد از وظایف حسابدار وجوه یا همان خزانه دار است. به همین دلیل این بخش از حسابداری از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا در اکثر سازمان ها اجازه ورود افراد معمولی به این مکان ممنوع است.
خواندن مقاله اصطلاحات حسابداری نیز می تواند به شماکمک کند.
وظایف خزانه دار چیست
باید در نظر گرفت که وطایف خزانه دار ها بسته به شرکت و موسسه مربوطه متغییر است. اما ما در اینجا قسمتی از وظایف های آنها را شرح می دهیم.
- نگهداری و کنترل حساب های بانکی شرکت
- صدور و دریافت اسناد پرداختنی و دریافتنی
- نگهداری تنخواه گردان و سایر وجوه نقد و اوراق بهادار
- رفع مغایرت های بانکی
- نگهداری اسناد مالی و کلیه امور بایگانی مالی و اداری
- پیگیری امور مربوط به ضمانت نامه های بانکی و اعتبارات
- ثبت اسناد حسابداری مرتبط
عملیات خزانه چیست
عملیات نقدی حسابداری خزانه به فعالیت هایی مثل واریز، برداشت و یا انتقال حسابدارها و سازماندهی کلیه حساب های نقدی گفته می شود. عملیات خزانه بین حساب های داخلی شرکت و یا بین حساب های شرکت و افراد طرف قرارداد با شرکت انجام می شود. فرآیند خزانه داری نیز به همین منوال انجام می شود و در همان تاریخی که ثبت می شود، صورت می پذیرد.
خزانه داری کل چه وظایفی دارد و در کجا مستقر است
همانطور که در قبل دیدیم، خزانه سازمان دولتی است که در آن حساب های درآمدی و هزینه های دولت نگهداری می شود. در ایران این اداره در وزارت امور اقتصادی و دارایی است که بخشی از آن خزانه‌داری کل است.
مهم ترین وظایف خزانه داری کل کشوربه شرح زیر است:
- جمع‌آوری و تمرکز درآمدهای عمومی و درآمدهای اختصاصی و وجوه سپرده از سوی ذی‌حسابان در حساب‌های خزانه نزد بانک مرکزی ایران.
- انتقال وجوه مورد درخواست به‌حساب ذی‌حسابان برای پرداخت هزینه‌های مربوط.
- افتتاح حساب‌های بانکی برای سازمان‌های دولتی.
- تهیه آمارهای روزانه و ماهانه دریافت و پرداخت کشور.
- همکاری با سازمان برنامه‌وبودجه برای تهیه و تنظیم لایحه بودجه کل کشور و همچنین تخصیص اعتبارات جاری و عمرانی. کشور برخی از مهم‌ترین وظایف خزانه در کشور است.
منابع مالی خزانه را نام ببرید
منابع مالی اصطلاحا به وجوهی گفته می شود که جهت مخارج دولت در دسترس خزانه قرار می گیرد. این منابع به ۳ دسته تقسیم می شوند.
- وجوه دولتی: به دو دسته وجوه عمومی و وجوه اختصاصی تقسیم می شود.
- وجوه امانی: مانند سپرده ها، درآمد ها شرکت های دولتی و غیره
- وام ها یا بدهی های عمومی: وام ها از دو نوع کوتاه مدت و بلند مدت تشکیل می شوند.
شرح شغل کارشناس خزانه داری
کارشناس خزانه داری وظیفه دارد که از سر پرست خزانه داری در عملیات خزانه داری حمایت لازم را به عمل آورد.
زمینه های مسئولیت این کارشناس به شرح زیر است:
- تهیه پیش بینی جریانهای نقدی روزانه، هفتگی، ماهانه.
- بررسی گزارش های حسابرسی (هفتگی، ماهانه) بر اساس صورت های بانکی هفتگی و سیستم رهکاران.
- مدیریت و نظارت بر عملیات ضمانت نامه
- رزرو دقیق رسیدها و هزینه های بانکی در راهکاران.
- کنترل و پیگیری حساب دریافتنی کارکنان و اطلاع آنها از تسویه حساب.
- کنترل محاسبه سود بانکی برای دقت و رزرو کوپن های مربوطه.
- مدیریت خرده نقد ارزی.
پیش نیاز تحصیلی کارشناس خزانه داری مدرک کارشناسی یا ارشد رشته های مالی، حسابداری یا زمینه های مشابه است. همچنین معمولا باید تسلط خوب بر علوم کامپیوتری و زبان انگلیسی داشته باشد. لذا این شخص از اهمیت شغلی زیادی برخوردار است که یکی از مهم ترین وظایف آن کنترل های داخلی خزانه داری است.
سوالات متداول
ذیحساب بالاترین مقام خزانه داراست. در معنای لغوی ذیحساب یعنی محاسب یا صاحب حساب. ماموری است که وظیفه نظارت و تامین هماهنگی لازم در اجرای مقررات مالی و محاسباتی در وزارتخانه ها، موسسات و شرکتهای دولتی را داراست.
یک حسابدار خزانه بایستی گزارش صندوق، چک های دریافتی و پرداختی، چک های معوقه، چک های برگشتی، حساب بانک ها، ضمانت نامه ها و هرنوع گزارش دیگر را بر طبق آیین نامه بدهد و همچنین صورت مغایرت بانکی را بر اساس آیین نامه تهیه و تنظیم کند.
حسابدار خزانه بایستی اسناد، ضمانت نامه ها، چکهای دریافتی، کلیه اسناد مالی را دسته بندی نموده و از چک های برگشت تا زمان استرداد نگه داری لازم را به عمل آورد. علاوه بر نرم افزار حسابداری از دفتر چک و دفتر صندوق استفاده نماید و در نهایت از نرم افزار کپی داشته باشد. بسته به موسسه های متفاوت حقوق حسابدار خزانه متغییر است لذا مبلغ دقیقی نمی توان برای آن بیان کرد.
جمع بندی:
همانطور که در این مقاله گفتیم مدیر خزانه داری یا همان خزانه دار وظیفه کنترل و حفاظت از خزانه را دارد. همچنین باید بر طبق دستورالعمل خزانه داری عمل کند. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
اگر به مطالعه این مطلب علاقه داشتید بهتر است مقاله سود انباشته را نیز مطالعه کنید.
داریوش –
بسیار مفید و دارای نکته های کلیدی می باشد