استاندارد حسابداری چیست

اگر شما هم مانند بسیاری از فعالان در حوزه حسابداری نمی دانید استاندارد حسابداری چیست در این مقاله با ما همراه باشید تا علاوه بر معرفی انواع استانداردهای حسابداری ایران و جهان به آموزش استاندار حسابداری نیز بپردازیم.

پیشنهاد می کنیم قبل از این مقاله حتما مقاله حسابداری چیست را مطالعه کنید تا درک بهترین از این استاندارها داشته باشید. همچنین اگر طی مطالعه برای شما سوال پیش آمد می توانید در انتها همین صفحه در قسمت نظرات سوال خود را مطراح کنید تا در سریع ترین زمان ممکن پاسخگو باشیم.

استاندارد حسابداری چیست؟

مجموعه ای از اصول، استاندارد ها و رویه های مشترک است که بنیان و اساس سیاست های حسابداری مالی و روش های حسابداری را تعیین می‌کند. این استاندارد ها مقرراتی که بر چگونگی انجام کار حسابداری حاکم است را تعیین می‌کنند و در واقع محدوده فعالیت حسابداران را مشخص خواهند کرد. مطابق بودن حسابداری با این استانداردها بر هر چه واضح تر شدن گزارشات مالی کمک می‌کند.

مزایای استانداردهای حسابداری

اگر در تمام دنیا از این استاندارد استفاده شود کشور ها می ‌توانند به صورت یکنواخت و رایج دستورالعمل های حسابداری را اجرا کرده و به نتایج واضح و هدفمندی برسند. در صورت منطبق نبودن این استانداردها با عملکرد کشور ها مشکلات کسب و کار افزایش زیادی خواهد داشت.

استانداردهای حسابداری نشان می‌ دهد که چه اتفاق اقتصادی در چه زمانی باید شناسایی و اندازه گیری شود و نهایتا شفافیت گزارش های مالی را بالا می‌برد.

تاریخچه استانداردهای حسابداری

در سال ۱۳۷۱، کمیته تدوین استانداردهای حسابداری با نام اولیه کمیته رهنمود های حسابداری از سوی هیئت عامل سازمان حسابرسی راه ‌اندازی شد تا استانداردهای حسابداری ملی ایران را بر اساس استاندارد های معتبر و با توجه به شرایط محیطی ایران و با هدف ایجاد یکنواختی و برطرف کردن ناسازگاری‌ ها وضع کند.

سال ۱۳۷۳، پیش‌ نویس ۹ بیانیه رهنمود حسابداری و چارچوب تهیه و ارائه صورت‌های مالی از سوی این کمیته برای نظرخواهی عمومی در نشریه ۹۶ سازمان حسابرسی منتشر شد. سال ۱۳۷۵ نیز پیش‌نویس ۵ بیانیه رهنمود حسابداری دیگر از سوی همین کمیته برای نظر خواهی عمومی در نشریه ۱۰۶ سازمان حسابرسی منتشر شد.

سرانجام در سال ۱۳۷۸ نخستین مجموعه رهنمود های حسابداری از سوی کمیته منتشر و برای دو سال لازم ‌الاجرا شد.

استاندارد های حسابداری ۱ تا ۲۲ نخستین استانداردهای حسابداری ملی ایران بودند که توسط کمیته تدوین استاندارد های حسابداری وضع شدند که برای صورت ‌های مالی که آغاز دوره مالی آنها از ۱ فروردین ۱۳۸۰ به بعد بود لازم‌الاجرا شد.

آخرین استاندارد حسابداری ملی ایران که توسط این کمیته وضع شده‌است استاندارد حسابداری شماره ۳۳ در مورد مزایای بازنشستگی کارکنان است که در سال ۱۳۹۲ وضع شده ‌است.

هدف از تدوین استاندار های حسابداری

• یکی از اهداف استاندارد های حسابداری افشای روش های حسابداری که حسابدار مورد استفاده قرار می‌دهد برای دیگران است.
• ارائه فرم یکنواخت و یک شکل برای صورت های مالی.
• افشای موارد خاص در رابطه با تامین ملزومات برای استفاده کمتر از اطلاعات جهت اعمال داوری و نظریه فردی.
• ارائه تصمیمات رسمی یا غیر رسمی مربوط به ارزش گذاری مجاز دارایی ها و تعیین رقم درآمد.

در همین مورد می توانید مقاله کدینگ حسابداری را نیز مطالعه کنید

استانداردهای حسابداری شامل چه مواردی می باشند ؟

این استاندارد ها شامل سه بخش هستند:

• شرح مسئله ( توضیح و توصیف مشکلات رایج در حسابداری )
• بحث مستدل ( توضیح استدلالی راه های مقابله با مشکلات موجود در حسابداری )
• ارائه راهکار مطلوب ( ارائه راه ها و روش های مطلوب به موازات نظریه یا تصمیم گیری جهت رفع مشکلات )

فرایند تدوین استاندارد حسابداری چیست؟

• تشخیص موضوع جهت انجام تحقیقات. در این فرایند، استانداردهایی که جهت تدوین یا تجدید نظر مورد نیاز هستند توسط کمیته تدوین استانداردهای حسابداری به مدیریت تدوین استانداردهای بین المللی عرضه می ‌شود.
• بررسی های مقدماتی. طی این فرآیند بعد از این که موضوع اصلی مشخص شد، کارشناسان مدیریت تدوین استانداردها مطالعات لازم را انجام می‌دهند. در این مرحله از استاندار های سایر کشور ها مثل امریکا و انگلیس و استرالیا و کانادا و سایر استاندارد های بین المللی نیز استفاده می ‌شود و با انطباق کلی آن ها با روش های ایرانی گزارش های مطالعاتی ارائه می‌ شود.
• تصمیم گیری درباره لزوم تدوین استاندارد. در این مرحله بعد از طی دو مرحله قبلی یعنی بررسی موضوع مشخص شده لزوم تدوین استاندارد در مورد موضوع مربوطه مشخص می ‌شود.
• تدوین پیش نویس اولیه. طی این فرایند از تدوین استاندار حسابدرای، در صورتی که تدوین استاندارد جدید لازم بود گروه های کارشناسی شروع به تهیه پیشنویس مقدماتی می ‌کنند که معمولا سعی می ‌شود با شرایط و استاندارد های بین المللی منطبق باشد.
• تدوین پیشنویس استاندارد. در این مرحله، کمیته تدوین استاندارد های حسابداری با توجه به پیشنویسی که در مرحله قبلی نوشته شد و پس از اصلاحات لازم پیشنویس استاندارد را تهیه می ‌کند.
• نظرخواهی عمومی. طی این مرحله، پیشنویس اولیه هر استاندارد از طریق مجلات تخصصی و اینترنت و وسایلی نظیر آن در دسترس عموم قرار می ‌گیرد و با دریافت نظرات کاربران و جمع بندی آن ها پیشنویس با نظر کمیته تدوین استاندارد، اصلاح و تجدید نظر می‌ شود و بعد از این که کمیته فنی آن را تصویب کرد به هیئت عامل سازمان ارائه خواهد شد.
• تصویب نهایی. در مرحله نهایی فرایند تدوین استانداردهای حسابداری، وقتی متن نهایی استاندارد به تصویب هیئت عامل و مجمع عمومی سازمان رسید بیانیه نهایی منتشر می‌شود.

معرفی انواع استانداردهای حسابداری ایران

تا به حال در ایران ۴۲ استاندارد حسابداری تدوین شده است که از این تعداد ۴۱ استاندارد مصوب شده و ابلاغ و لازم الاجرا شده اند. استانداردهای ۳۸ و ۳۹ و ۴۰ و ۴۱ به صورت پیشنویس منتشر شده بودند و به تازگی تصویب شده اند و برای اجرا از ابتدای ۱۴۰۰ منتشر شده اند.

در اسفند ماه ۱۳۹۸ استاندارد ۴۲ با نام اندازه گیری ارزش منصفانه هم منتشر شده است.

استاندارد های حسابداری ۱۴۰۰

• نحوه ارائه صورت های مالی
• صورت جریان وجوه نقد
• درامد عملیاتی مصوب
• ذخایر بدهی های احتمالی و دارایی های احتمالی
• رویداد ها بعد از ترازنامه
• گزارش عملکرد مالی مصوب ( کنارگذاشته شده از سال ۹۸ )
• حسابداری موجودی مواد و کالا ( در این مورد می توانید مقاله حسابداری بهای تمام شده چیست را مطالعه کنید.
• حسابداری پیمان های بلندمدت
• حسابداری کمک های بلاعوض دولت
• دارایی های ثابت مشهود
• افشای اطلاعات اشخاص وابسته ( در این مورد می توانید مقاله اصول حسابداری چیست را مطالعه کنید.)
• حسابداری مخارج تامین مالی
• نحوه ارائه دارایی های جاری و بدهی های جاری
• سرمایه گذاری ها
• اثار تغییر در نرخ ارز
• دارایی های نامشهود (در این مورد می توانید مقاله انواع دارایی در حسابداری را مطالعه کنید)
• صورت های مالی تلفیقی و حسابداری سرمایه گذاری در واحدهای تجاری فرعی
• صورت های مالی جداگانه
• ترکیب های تجاری
• سرمایه گذاری در واحد های تجاری وابسته
• سرمایه گذاری در واحد های تجاری وابسته و مشارکت های خاص
• حسابداری اجاره ها
• گزارشگری مالی میان دوره ای
• حسابداری مشارکت های خاص
• گزارشگری مالی واحد های تجاری در مرحله قبل از بهره برداری
• گزارشگری بر حسب قسمت های مختلف
• فعالیت های کشاورزی
• طرح های مزایای بازنشستگی
• فعالیت های بیمه عمومی
• فعالیت های ساخت املاک مصوب
• سود هر سهم
• دارایی های غیر جاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده
• کاهش ارزش دارایی ها
• مزایای بازنشستگی کارکنان
• رویه های حسابداری، تغییر در براورد های حسابداری و اشتباهات
• مالیات بر درامد ( برای اطلاعات بیشتر در این مورد مقاله حسابداری مالیاتی چیست را مطالعه کنید)
• ابزار های مالی ( ارائه ) (برای اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید مقاله بهترین نرم افزار حسابداری را مطالعه کنید)
• ابزارهای مالی ( افشا )
• ترکیب های تجاری
• صورت های مالی تلفیقی
• مشارکت ها
• افشای منافع در واحد های تجاری دیگر
• اندازه گیری ارزش منصفانه

پیشنهاد ویژه: اگر به یادگیری حسابداری علاقمند هستید، پیشنهاد می کنیم حتما از خدمات آموزش رایگان حسابداری مجتمع فنی آریا تهران استفاده کرده و یا در دوره حسابداری همین مجموعه شرکت کنید.

پر کاربرترین استانداردهای حسابداری

از میان استانداردهای حسابداری ایران که بالا از آن ها نام بردیم، هر یک در جایگاه مخصوص به خود کاربرد دارد. اما بیشترین کاربرد را استانداردهایی دارد که به طور مشترک و بین المللی تعیین شده اند.

استانداردهای حسابداری مشترک در سراسر جهان

استانداردهای جهانی که با استانداردهای ایرانی مطابقت دارند:

• استاندارد IFRS7 دارایی های جاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده
• استاندارد ISA7 صورت جریان وجوه نقد
• استاندارد ISA10 رویدادهای بعد از دوره گزارشگری
• استاندارد ISA11 قراردادهای پیمان کاری
• استاندارد ISA16 اموال، ماشین الات و تجهیزات
• استاندارد ISA18 درامد عملیاتی
• استاندارد ISA20 حسابداری کمک های بلاعوض دولت و افشای دولت
• استاندارد ISA21 اثرات تغییر در نرخ ارز
• استاندارد ISA26 حسابداری و گزارشگری طرح های مزایای بازنشستگی
• استاندارد ISA27 صورت های مالی تلفیقی و جداگانه
• استاندارد ISA28 سرمایه گذاری در واحد های تجاری وابسته
• استاندارد ISA33 سود هر سهم
• استاندارد ISA34 گزارشگری مالی میان دوره ای
• استاندارد ISA36 کاهش ارزش دارایی ها
• استاندارد ISA37 ذخایر، بدهی های احتمالی و دارایی های احتمالی
• استاندارد ISA38 دارایی های نامشهود
• استاندارد ISA41 فعالیت های کشاورزی

تفاوت استانداردهای حسابداری ایران با استانداردهای بین المللی   

با این که بر اساس استاندارد های بین المللی که در امریکا رعایت می‌شود حسابداری مطالبات عموما با روش بهای تمام شده مستهلک شده یعنی استفاده از نرخ سود تضمین شده می‌باشد اما در ایران اگر شرایط سریع المعامله احراز شود یکی از روش های ارزش بازار یا کمترین بهای تمام شده و خالص ارزش فروش به کار گرفته می‌شود.

آموزش استانداردهای حسابداری

برای آن که به طور کامل و با جزئیات با استانداردهای حسابداری آشنا شوید باید اموزش های متعددی را بگذرانید و اموزش کامل استانداردهای حسابداری در مقاله های کوتاه امکان پذیر نیست. خوشبختانه مقالات معتبر و کتاب های اموزشی بسیار موثری برای اموزش استانداردهای حسابداری در ایران تالیف و ترجمه شده اند که به سادگی می‌توانید آن ها را خریداری و دانلود کنید.

دانلود کتاب استانداردهای حسابداری

همان طور که گفته شد به سبب پیشرفت علم حسابداری در ایران و حضور اساتید برجسته و متخصص، امکان دسترسی به کتاب ها و مقالات اموزشی استانداردهای حسابداری برای متقاضیان فراهم شده است. شما می‌توانید در صورت تمایل کتاب های اموزش استانداردهای حسابداری را دانلود کرده و به یادگیری این علم بپردازید.